HIV/AIDS KA NEIH KHAK DAN.
(Reallife, Testimony leng hi ngal)

Biak S Tawmbing

(Hiai laigelh tungtawn in nang leng bang sinlai nana la thei a chih muhsuah sawm kaam in ana sim in)

Ka tanchin ka hon gen ma in Pastor te, Saptuam Upate tate apa te uh hih ziakin pianthak ding in ngaihtuah pah ken, MLA, Minister, MDC te tate leng a pa te uh ziakin MLA Minister leh MDC hithei tuan lou uh ahi.Pathian naa sem Innkuan sung apan a piang leh khangkhia ka hi a, kou unau a numei kei kia ka hi hi. School ah leng laisiam thei leh school pute deih sak ka hi hi.

School a ka classroom a ka tut pih te chih louh tuh lawm dang ka nei a pol leng ka pol kei hi. School kai tawp chiang in innsung a kei leh ka nu kia numei om ka hih man un, ka sanggam ten hon deihthoh mahmah uhi. Ka inn kuan uah leng ka ki ngeksak pen hi.

Pawl sawm leh nih ka exam lai bang un bang mah hon semsak kei ua,kei na tuh lai sim ding kia ahi mai hi. Ka sanggamte ka nu ka pa te kiang ah ka ki nek sak thei mahmah hi.

Ka college kong uah dawr ah ka kuan leh ka chiang un ka lawm khenkhat te tawh college a nek ding ka lel zel ua, ka tawp chiang un leng pai kawm a nek ding ka lei zel uhi. Huchibang kawm kal ah huai dawr ngak tu pan hon na deih a hi ding a college a ka lawmte tungtawn in hon gensak a himahleh a tung in ka ngei ngaih kei a, college kai tawp teng a lawmten nek theih lei a hon ban pih zel uh ahihna ah, ka ngaihna leh ka itna a hong lian hiai hiai hi.

Ka sanggam te'n ngaihzawng a neih chiang un inn ah hon tonpih zel ua ka nu leh ka pa toh hoihtak a ki thei sak in a om zel uhi. Himahleh kei bel ka u te hih bangbang in ka hih ngam kei a ziak tuh amau mai ah naupang bang a om ka hih ziak in ngaihzawng nei thei ding in hon ginta nai mahmah kei uhi.

Ka examna result uh a hong suak a, a suah nung ni tamlou pai nung in ka lawmten pass lawm ding in a hon zawn ua, huchi in ken leng ka pa kiang ah ka ngen a huchi bang a chik mah a hoh ngei lou ka hihman in ka nu hon awi kei mah leh ka pan hon phal ziak in ka va hoh hi. Ka nu leh pan ka pawt dek kuan in na hihna na hon mangngilh kei ding om dan na thei di aw chin hon vaikhak uhi.

Pass lopna ding mun ka tung a ka lawmte tawh huai college kai dek chiang a college kiang a dawr bawl leng ana om a hon na nuihsan heuhau a ken leng ka nuisan heuhau hi. Ann nek dek kuan in lawmten beer hon la khia ua dawn ding in hong kisa uhi. Huchi in huai pa( Dawr bawl pa) ka ngaihzawng pa ka kiang ah hong pai in tutung kia dawn in aw hon chi hi.

Huchin khat vei sunsun chi in aman hon chi hial ahih leh chi in ken leng ka lawmpa hon piak tuh ka la a ka dawn ta hi. Sawt lou nung in ka amhai in huchi in ka lawmpan mun dai ah hon pi a kei lah ka tha zawi gawp ahihman in tha ka nei nawn kei, ka nu leh ka pa leh ka sanggamten hon thei le uh hon tai petmah ding uh ahi chih ngaihtuah in ka hoh leng hih khial ka kisa mahmah hi. Ka lawmpan ka puan hon suah sak in ka taksa tuh a ut dandan hon bawl ahi mai ta hi.

Ka halh khiak tak in inn ah ka paita hi. Zan leng a sawtta a himahleh ka innkuanpih ten hon na ngak uhi. Ka pan na pass lopna uh anuam hia bawi honna chi a ken leng ka thiltuahte gen ngamlou ka hihman in nuam mah ei Pa chi in ka dawng hi. Innkuan a tukhawm in ka pan thumna hon nei a ka lumta uhi. Lum mah leng ka ihmu thei tuan kei. Kalnih hiam a pai nungin ka tha hong zawi in ka om nuam lou ka chi sa kal nih sung khawng pha thei ngeilou a a om tak in ka pa pan ka u te tawh damdawi in ah ki ensak ding in hon sawl hi.

Doctor pan ka sisan test ding in hon sawl a ka va test ta uh... Test result ngak a sawt sim ka tut nung un nurse/sister nu hon sam a room khat ah hon lut pih ding in hon tonpih a kamsiam tak in ka kihou phei uhi... Ka lutna ding room ah honglut pi a, huai room a tuh mi nih ana tu ua huaiten tuh hichin honna chi uhi. Tun Hiv/Aids vei hita le chin bang na chi di chih hon dong ua, a dawng dingdan ka thei kei, ka dai dide ua, khat in Hiv/Aids hik na sung a om ahi hon chita hi. Gen ding ka theikei ka mittui a luang a... Bang mah lauhna ding leh patauhna ding omlou ahi Pathian a om ahi hon chi uhi.

Bang chik kal a inntung ka hi ua chih leng ka thei kei ka khanlawh in ka innkuan pihte ka kiang ah paulou phun lou in ka kiangah ana tu dide uhi. Ka nulehpa ka sanggam pasalte ka en a, ka kisuanglah mahmah hi.

Ka ihmu thei ngeikei a, zankhat tuh ka pindan apan zun tha dia ka pai phei leh ka pa a pindan uah khitui kai kawm in tohlet lam nga in thumna nei ana om a, Toupa aw ken na naa sem inga bang ziak a ka innsung a hiai bang thil na hon tunsak na nasem taklou ka hih leh leng ka hinna la zaw mai in chi in ana thum hi. Ki deek a haksa mahmah mai... Zan sawtta himahleh aw ngaih takin ka pa ka sam a, ka innkuanpih te tengteng leng ka kikou khiak ziakin ihmu thei om nawnlou in hong tou khe vengvung ua, ka pa ang kawi in mittui luang zozoih kawm in ngaihdam ka ngen a, ka tuah dan tengteng leng huai nitak in ka gen khia hi.

TUA SISAN
La Phuaktu : T. Pumkhothang

I Toupa hon itna lian hina lawmlawm
Hoihna khatzong neilou ihihlai in
Itna sisan hong luangin A hon tanta
A ta’n honbawl lamdang e A hon itna

Tua sisan hi ka lungnop akimna
Tua sisan ahi kaki saktheihna pen
Kalvari khros ah sisan hongluang khia
Kei adi’n aw ka damna tua sisan hi

Eimah utdana omin ileng zela
Amah i heisan laia hon itpa
Lam pialsana iom zong hon it lailai
Toupa’ it bang itna dang aomlou e

Mihingte itvangin aw ahong thuaka
I mohna liammate adamsakta
Aw miteng dia hinna lui ahong luanna
A dawnte di’n damna lui ahong hita.

Ka sanggam ten ka lawmpa tuh vuak sawm in thah mai bang a ut uhi. Ka hih khelh ahi chih ka thei kei ziak ahi. Himahleh ka pan huchi ding ahi kei tua sang a I it zawk a amah a dia leng i thum gige ding uh ahi hon chih leh hong dai thei hi.

[Isai:53:5] Ahihhang in i tatleknate ziak in amah liam in a om a, i thulimlouhnate ziak in vuak sidup in a om a: i lungmuanna ding in sawina a tung ah a kia a; a vuakna golhte a hihdam in i omta hi.

© Biak S Tawmbing |29 september 2020