Hon Sawl Teitei Om Abang!
( Kipuankhiatna )
Written By: K Lianthansang

Kha 7vel ka hih lai in, ka pa'n honna omlouhsanta. Ka nu'n duattak in honna enkol a, pasal dang leng honna neihsan het kei. A lawmte'n a chiamnuih chiang ua, " Pasal ka poimoh kei.." a chih khawng ka bilkha ah a gingthei chiai-chiai lai. Suun chiangin, inn bawlna ah kiloh in kuan zel a; nitak chiangin, siam gan zel hi. Ka khawsakna uh haksatdan ka theih ziakin, lai hoihtak in ka sim zel hi. Class 10 ka hihtan in chu, lailam ah mi' nuai ah ka om tuan kei. Result ka et chiangin leng, a tunglam mah ah ka en panpah gelgel lel hi.

Class 11 ka hih tak in, ka niik khawng hong siing (tom) pian pah hi. Lawmte' lak a, hi depduap tuam lua a om bang ka zum a; lawmte' omdan teng a om zoh di chih ka 'changvom' a hihial. Ka lawmte hong melhoih deuhdeuh ua, hong ngou deuhdeuh chiang un ka eng thei mahmah hi. Damdawi nek nei uh ahi chih ka theih in, ke'n leng ka ne a, melhoih lak a gentel khak in ka omta. A damdawi min hon gen leng, nek sawm bang ana omkha ding a, k'on gen dah ding. Damdawi man di ahihleh, ka class-te uh pasal, hoih honna sa gige khat in hon pezel hi. Inn lam khawng a hong hoh khate'n, ka mel hoih deuhdeuh ahihdan khawng hon gen chiang un, ka nu bang kipak thei mahmah hi. Kei leng ka hehtuan sam kei a; a tamzaw nekbeh utna ka nei deuhdeuh. Ka mai a tangsiat neng a om chiangin leng dongkholh ka sa mahmah mai a, ka buaipih khop apah!

Damdawi tang ka nektam deuhdeuh leh, ka ngou deuhdeuh mai a, ka nou ngiikngiak zawzen hi. Pasal tam ka kalpuk mahmah mai a; ka melhoihna ziak a kitawtah leng atam mahmah. Kicheina chituam deuh hong kithan chiangin leng ka deihna in hon zou mahmah mai hi. Lawmte'n neivek ua, kei kia in ka neihlouh di hi ka sathei kei. Ka nu'n lah hon enkai zou taktak kei. Nasep kawmkawm a, paak (flower) bang ana lunglut lua ahihman in, paak tampi mahmah tung seuhseuh hi. Huai paak-te, a paaksung hun tomchik himahleh, a deihtho mahmah mai; nasem hong tun chiangin a buaipih masapen hi. Kholak ah pawtpawt leng le, paak a buaipih khak nakleh, a kha in mankha chihtheih hial khop in, kei hon ngaihsak man kei.

Hunte hong pai zel in, ka nu'n paak a deih mahmah banga, ka pallai hon deih mi hong tam deuhdeuh hi. Phone hoih taktak khawng lawmte'n hon tawi chiang un ka eng mahmah mai a, neihzoh tei didan ka ngaihtuah ta. Kihoihsak hunlai tak a kicheina van leh lawmte' neihbang neilou a om di hi ka sa thei himhim kei. Achang a kingaisia in, sihsuk mai bang ka ut hun atam mahmah. Huchih kawmkawm in, Class 12 ka ziltou nawn leuleu hi. Ka inn ua hong lengla (pawt) di khop leng a om ua, Pathianni leh nitak tenga hon pawtkhiatpih di leng a tasam tuan kei.

Class 12 ka exam ma un, ka nu kiang ah, " Nu, College kai ka tawp chiang ua, ka lawmte toh 'tuition (lai kihilhna)' a tel zel di ka hi uh.." ka chihleh, " Sum neilou hang a maw bawi! Inn ah hoihtak in en lechin ka chi zaw.." chi'n hon dawng hi. Ke'n leng, khuak kipeisak ngal in, " Sum ngailou di. Athawn di ahi. Ee..Science Stream a, kou section teng bang teldek vek uh ahi. Theihsiamlouh tamlua a, ka tel teitei ngai ahi" ka chihleh, hon 'Aw' pah hi. School kai paichiang in, inn ah ka kikhek zual zel a, lawmte toh utna teng a pawt dingin ka kitawn kual daih zel uhi.

Hun bangtan hiam nungin, Phone ( thai a thai thoh zauhzauh-te) khat ka nei hi. Huai leng, ka nu' kiang ah, " Ka lawmte a ka tawisak..." chi'n ka gen zomah. Huai phone tungtawn in, 'Call' hong paimun het kei. Himahleh, hon 'call' om hunhun a bel, alou theilou a pawtkhiat ngai zel dan ahi. Tuition la di chi a ka nu' kiang ah ka kigen leng, zuau pumlum ahi. Tuition lakna mun khatvei mah leng ka tung ngei kei. Phone ka neih nungin, nitaklam kia hinawnlou in, zaan hun in leng ka diangkhia hi. Tuition la hidan a ka pawtkhiat chiangin, muntuam daih ah ka hoh zel a, sum ka loh ziahziah zel hi. Huaite in, kicheina van di khawng ka ngaihtuah a; phone natawm leng ka leizou pah. Ka khawsakna uh hon theihpihte a dia lamdang sak hial di'n ka khawsa hi.

Hinkhua huchidan a ka zatzat nungin, ka melhoihnate hong bei hiaihiai hi. Ka melhoihna thuguk lah – ka sisan a sigui zaam zengzungte'n a theihoih mahmah ua; thuaklah mahmah uhi. Melhoihna damdawi chi a ka nek in, ka sisante tawpkang ana hiphiangsan hi. Ka sisan atawm ziak a, daang kiuhkeuh zozen a om ing a, ngou banga kilang ka hidaih. Ka mai a nuhtheih tuamtuam ka na hahnuhluat ziakin leng, ka upat luat ma in, ka mai a vuaigawp dek. Ka pallut lai a tom mahmah mai a, ka deihkhop kei. Kicheina, melhoihna, sum-le-pai chihte ka deihluat manin, ka taksa natawm ana zuak ka hi. Taksa hial zuak ding utkei mahleng, hon sawl teitei om abang. Sum-le-pai deihna in hon noh teitei abat ziak in, ka na omse gawp hi.

Class 12 leng hoihdeuh in ka lohsam a, zumna ngen in ka pumdim. Ka nu'n leng pawna mahmah mai a, kah ngoihngoih louh ngal a didan dang a om kei. Ka kingaihtuah den a, ni bangzah hiam nungin ka lungsim ah, 'Pathian in, ka lohsapna tungtawn a ama' lam a kihei dia hon sam ahi. Ka hinna sukbuai leh beisak a omlou a, Pathian apan sapna nem ka tankhak manin hampha hina maizen ing e!' chih khawng ka ngaihtuah nilouh hi. Ka kingaihtuah nakluat ziakin, ka gawng deuhdeuh a; hong veh di tangval khat leng ka nei nawn kei. Ann lah ka duh mahmah kei a, ann ngawl a kiphinna nei – Talpakte' Sharmila ka bang hial. Atawp in, Pastor khat in hon thumsak zelzel hi. Ka omdan, ka hun zatdan khawng awlawl in hon dong a – atawp in ka kipuangkhia hi. Huai apan in, Pathian lam ah ka hihtheih bangbang in ka kizang a; sihma a Pathian' kipahna di khat bek sep man teitei ka sawm tinten hi.

Nu-le-pa tamtak in ka thugen a gingta kei ding uh. Himahleh, amau gintak leh gintaklouh a kinga hinawn lou in, atak ahi tua ka gen – a taktak mah! Banah, nu tamtak in tate' sangin paak (flower) hiam buaipih leh awlmoh zaw I hikha maithei. Paak sangin, na tate uh manpha zaw hilou uhiam. Tulai in kicheina a uang mahmah mai a, adiak a numeite lak ah uang diak hi. Tate' kicheina di I leisak zoh kei ding leh, insung etkai zoh a, kicheina khawng a thupipen hilou ahihdan tate theihsiam sak kiphamoh mahmah ahihdan kei hinkhua apan in ka thei hi. Nu-le-pate'n, na tate uh melhoih ding na deih mahmah ding uh. Ahihhang in, hong melhoih luat ngeeknguuk uleh, kipak lawpah selsal kei un. A vanneih-te uh leng a kipatna theihpih sawm vek le uchin, kei tuahbang na tate un a tuak kei ding uhi.

Kei apan in hong pilvang mahmah le uh, chih ka deih ziak a k'on gen hi. Nitaklam teng a 'Tuition' ladia kuankhe teng leng 'tuition' la hikim lou thei uh ahi chih leng I theih ding uh ahi. A tuition lakna mun uh a tungna uh hia? College kai dia kuankhia hinapi, koilam atung ua?Siamsin dia kuankhia a, mun kawmbu zawdeuh a sum loh ding a kuan a himaimah uhia? chihte theihzui sawm bek ni. Kei a tuak masa leng ka hikei a, a 'last' pen leng ka hikei ding. Kei ma ate' tuahsa, kei' pilvan zohlouh ziak a ka tuahkhak man in poi ka sa. Himahleh, kei nung ah zaw, kei dandan in hinkhua hon zatsawm hetkei un aw! Kei apan in, pil mahmah le uchin chih, ka tuailai numei pihte lak ah k'on gennuam. Ka tuahkhak ziak a hon gen ka hihman in, a tuakkha nailou-te mi hampha na hi uhi. Hiai leitung I khualzinna lel ahi a; sihnung chiangin, Vangam ah Pathian' kipahna di bang thu i puak dia? Hiai thu genkhe dia, hon sawl teitei om abat ziak a hong kipuangkhia ka hi. Kingaihsun thak ni unau!!

Laigelhtu' Lungsung Pan:
Hiai atung a thugelh ahihleh a taktak ngen ahi. Himahleh, mi khat kia in a tuahkhak a hikei. Mi tuamtuam in a tuahkhakte uh, k'on gawmkhawm lel ahi zaw. Hichibang a hinkhua zang, I gamsung ua tamlua ahihman in pilvang chiat ni. Mi 50 lak a 1 leng hichibang a omlou a hikha maithei. Himahleh, hichi banga ana omkha zenzen-te lak a telkha na hihkhak leh ana kivelchian in la, na telkhak kei leh leng, telkhalou den dingin hanlung chiam thak in. Nu-le-pate' leng I kingaihtuah thak uh ngaileh kilawm!
0503 – Ka Kipak – 2016