Koplai Puanbang Senailou Zaw Hiven..!!
( Based On True Story )
Written By: K Lianthansang

Zingkal khat, ‘Puri-Sabji’ achihte uh ne di’n Vaite’ Hotel khat ah ka lut hi. Bel deuh kha ka diam a, Puri kansa(kangsa) khat leng a om naikei. Sawtlou nungin ka mai ah, khusim vitvit zozen khat hon koih uhi. Ne dia ka kisak leh, apang (side) khatlam kikang khalou ahihlam ka theikhe chiitchiat a, ka genkik ngal hi. Huai Hotel aa Puri kangsek Vaipa’n, “ Lamka Christiante toh kibang chetchet dia na Puri k’on kangsak ahi, hehe. Kinohlua inga, kangsuak manlou  kei bele  Zawlpa…Ngaihdam aw..” hon chi tottot hi.

Hiai Vaipa’n, “Lamka Christiante toh kibang chetchet dia na Puri k’on kangsak ahi, hehe “ hon chih omzia ka theikei. Bangtan hiam ka kingaihtuah nungin, “ Na thilgen bang chidan e, bang chihnadan Zawlpa..kei in  nou ngalsaute khuak man banlou bele..” ka chih leh, “ nou Lamka aa Christiante ka muhdan a; Election kuan chianga Jesu leh na Biakinn uh taisan chin ua, Puri side khat kikang manlou bangbang a om. Huchihlouh chia lah, side khatlam bang a minvek bangzel. Kei in na Ginna uh theisiamlou bele. Huaiziak a, ka Puri kangsual toh kibang samai bele. Hehlouh di aw zawlpa…” chi’n hon dawng a, ‘tuike-nuih’ veivuai louh ngal om didan ka theikei.

Agei ah leng, eimi khat in ‘Secondhand’ khawng zuakna dawr lianlou khat abawl hi. Nasep puan-ak di a omkhak zenzen leh chi’n, ka paidek kuan in ka va veelkha nilouh. Huai dawr neinu’n News ana sim a, achang a kei hon en cheuh zel ahih chih, ka mitsiik apan ka muthei. Atawp in, ka ki-entuahkha zot zozen ua, gen zok dipen thei ka om kei uh. Agawl hon khuah masa zozen in, “ hiai News a tangthu gelhpa toh na mel uh kibang salua inga, hon en-en kha ka hi. Nang mah na hi hia leh?” chikawm in, a News hon lak a, ka lim ana ompetmah hi. Ke’n leng, “ hi…kei himah ing e..bangchi a, adiklou deuh om hia?” ka chihleh, hon dawng pahlou in akingaihtuah dedu maimah.

Sawt kihal manlou in, “ ka lungsim hon khoihlua…ke’n leng hichibang ana tuakkha ngei inga. Kei a le hon gelhsak lechin ka ut e…ahithei diam?” hon chi a, gelhsak thei ding ka hihdan ka theisak ngal hi. Dawr sung ah hon samlut in, munkhat ah ka tukhawm ua, a haksatna tuahteng hon gensuk nouhnouh hi. Alunggimdan ka theihpih mahmah mai a, a utpen hilou ‘nuthawi hinkhua’ zang ahihdan leh; secondhand khawng zuak a nekzong zel ahihdan leng ka theikhei sawnsawn hi.

Huai nuthawinu’n a hinkhua hon genkhiak-te, ka lungsim ah bangzah hiam a mangthei ngeikei. Gelhkhiatsak deih ahih zawkmah man in, hon genkhiat tengteng kaihkhoptheih dandan in k’on kaikhawm suk lemluam dia, simtaak ka suah zenzen leh ahoih sem. Akizom ziahziah a hon gen hilou ahihna ah, amasa di nanun zawk khak leng a omkha maithei. Himahleh, a hinkhua a athiltuah diktak pen pansanpi a kinei veve didan ahi ( Based On true Story).

News asimlai bang koihkhe phot zozen in, “ Ka neu apan Lamka zaang a khawsa ka hi. Ka pasal ahihleh, Zoudawn lam apan  Lamka a kilohtawm a sumzong dia hongpai ahi a, akhua uh bel Gari tunna mun ahikei. Ka innkiang ua, a papite’ inn a hong om ahihman in ka kimukha gige uhi. Vaite’ Hotel khat a sem ahi a, naupang mahmah lai ahihman in, ka hehpihthei mahmah. Kei leng naupang himah leng, ka nu leh pa’ kianga om a, nuamtak a School kai ka hihman in adan ka omdeuh. Niteng a kimukha a, achang a kimawlkhawm zel ka hihna uah, k’ong kineel panpanta uhi.

La bang phuahkhum dek leng, “ Seenchiil pan, mubang ka ngaih…” chih leng, alou theilou a atel ngai leh kilawm ka sa. Mi khenkhat, aletnung ua kimukha ua, akimuh phet ua kingai ngal un “ Muhchiil Vangngaih” a kichih ngeingai uh toh zaw kilehbulh hilhel hi’n ka thei. Kum 20 bang k’ong hisam ta a, itna omzia k’on thei panpan ta hi. Ka kal uah, Itna grape gui hong zaampha mahmah mai a, achang a apaak khak dekdek hun leng a om. Azaamna di hoih omlou pi in hong paak mawk leh, ut leh utlou a gah mawk di ahihman in ka kigu (kitaipih) ua, a khawlam uah ka zaam sunzom uhi.

Bangtan hiam ka zaam( itna toh omkhawm) nung un , kha 9 sung vingveng ka paak ( nau paai) a, gah (ta)  hoihtak leng ka suang uhi. Ka tanu’ ngeklai in, Biakinn ah Dansiangthou in kiteenthakna ka nei ua, ka ki-itna uh kip semsem abang hial hi. Ka pasal in lah aneu apan louna semkhalou ahihman in, lounasep a kivaak apeih mahmah kei. Huai sanga, Lamka lam mah a zin a, Hotel mah a sepzom utzaw ahihdan khawng hon gensek hi.

Ka kiteenthak nung uh kha bangzah hiam ka omkhawm man hamham ua, Lamka lam ah sum-le-pai zong di’n hon zinsan hi. Ke’n ahihleh, ka nu-le-pa’ sepsep seppih in, inn leh loulam leng ka kawmtuah zelzel a, ka hihtheih tawp suah in ka pangsek hi. Ka tanu leng honglian in, Missions School ah ka kaisak nimnem uhi (Class - V tan kia om). Government’ School zaw, laipek tung ah omdan in kigelhkha mah in teh, atak in bel muh di himhim a omkei. Nasep haksasim mahleh, anuam-ahaksa pal dia kisakhia ka hih man in, ka thuak mualsuah zelzel a, ka sepkhak ngeilouh thilthak tampi mahmah ka sepsiam loh hi.

Gin-om leh kuhkaltak a ka omlai in, ka Pasal in nungak dang sai (buaipih) ahihdan thute ka za zeuhzeuh hi. Ka nu-le-pa’ kiang ah ka genzel a, hon thupi ngaih ngeikei uh. Lamka lam a va zin a, Naungek kaapsak kawm a( khua a Doctor hongpai ngeilou), ka Pasal’ omdan va enkhe kawm di chi’n ka Insung uah ‘Bill’ pawlut mahleng, kei kia ka pankhak ziak in ka ‘Bill’ puaklut pen ‘pending’ in hon koihsak den uhi. Ka haksatna leh lungkhamna te ka genzel a, “ nang sanga kou a nu-le-pa lunggim zaw ka hi uh..” chih lel khawng ka zakik hamham zel. Ke’n leng, “ kei a Zi ka hi a, nou a nu-le-pa na hi uh. I pankhawm ua, ka pasal I bawlhoih sawm d’uh hizawlou maw…?” chi’n, ‘Innpi sung ah ’ tangkoupih mahleng, ngaihsak in ka omkei.

Kumtawp in, ka Pasal inn ah hongpai a, “ nungak saisai chih khawng ka na zakha a, ataktak mah hia? Kei om inga, nang k’on itziak a gin-om tak leh kuhkaltak a azu-aham thuak a khawsa ngeuhngeuh ing a, nang hichimai a honbawl di maw? Hon deihlou di in, bangziak a n’on pi sese eita? Hon deihlou na hihleh, n’on lakna mun ah hon koihkik mai ve maw? Singhawm-suanghawm a piang ka hizen kei a, nu-le-pa nei leh damlai sam uh ahi..” ka chihkhum motmot hi. Agen dizok a theikei a, atawp in “ nungak ka sai zenzen kei…” chihteng in hon dawng hi. Ke’n leng, “ kei honkhem hilou a, Pathian khem na hi. Na omdan bangkim zazui ziahziah kei ve. Denchia, natna hoihlou ka veikhak di le ka lau..” ka chih behlap leh agen di khatlel leng a thei nawnkei. Kumthak in, Lamka lam mah ah hon zinsan nawn leuleu hi.

Nikhat, ka paneu’ zi ( ka pasal’ paneu) toh singpaw di’n gamlak lam ka man-oh uhi. Kou bel, apaunuam tuak ka hihman un, thusia leng ka gen ngeikei ua, thil iim leng ka neithei kei uh. Huchibang mi ka hihman un, ka Paneu’ zi’n leng thuguuk(ka nu leh pa’ thuguuk) khat hon genkhe petmah hi. Hon thilgenna apan in, ka Pasal in Zidang nei ahihdan ka theikhia a, ka pawna mahmah!. Huaikia leng ahikei lai. Huaima a leng khatvei nei a,  apapite’n  ana khen uh ahihdan leng ka theikhe sawnsawn. Tutung a pen leng ka theih in, ka nu leh pa’ kiang ah kapkawm in ka gen huphup mai hi. Amau ahihleh, kei’ thei di deihlou a ana iim-iim uh ana hi phiangsan a, kei leng ka tawldam deuh khakleh chi’n Lamka a ka inn uah ka pai hi. Huaihun in ka Pasal leh a zithak mundang ah kibu ua, a paneu te’n va kaikhen nawn uh ahihdan ka khawnung theih hi.

Inn a  ni 2 lel ka omnung in, ka Pasal leh a tanaute bangzah hiam honghoh ua, ngaihdam hon ngen uhi. Ka Pasal in; kisiik ahihdan leh huchibang a omnawnlou di ahihdan hon gen phet hilou, ka tanu neihsun uh hehpihhuailua ahihdan khawng hongen chiang in, ka lungtang akhauhzou nawn kei a, ka zuinawn leuleu hi. Inn ka tunkik in, ka tanunu’n, “ Nunu ei, tuban n’on zinsan nawnlouh di. Ke’n hon ngailua inga kapkap mai. Ka pipi te’n lou hon giahpih ua, ka pupu in, ‘ na nunu hongtung pah di ahi’ hon chizel..” chi’a honna gen tiautiau lai khawng, tuni tanpha ka mitkha ah amang ngeikei. Huainung, sawtlou ka omkhawm nawn ua, ka lung anuamtuan mahmah. Himahleh, ka lungnopna in sawt a daihkei.

Ka Pasal, gamlak a sing-at dia agiah kal in, chikmah a ka zaknuam ngeilouh thu ka zakha hi. Lamka lam apan Lehkhathon (Letter) hongtung a, a kawm(cover) ah ka Pa’ min kigelh behbuah hi. Thukipahhuai hingei di’n ka gingta ua, himahleh kou lam-et abangkei ngei mai. Asung ah thu ngaihnophuai hetlou kigelh denduan maimah hi. Ka Pasal’ nungak guuk pen in nau paai ahihdan leh, huainu’ pa’n ka pa kiang a, “ ka tanu uh hichia koih lel dia na neih uh ahi hia? Na deih ua leh hong pii un la’n; na deihkei u’leh sum 30000 toh hongkuan un..” chih khawng tanpha leng huai laithon aa akigelhkhaklam ka theilai. Ka Pasal in a nihvei gukna a, koih maimailou ahihdan achiang fekfok tamai ve..!

Ka Pa leng lungbuai in, ka Pasal’ sing-atna mun(gammang lam) azuan ngal a, angaihdan va kanchian hi. Ke’n bel ka nu-le-pa’ kiangah, “ napii u’leh kei ka omthei kei ding a; a ta hongpian chianga na laak u’leh bel, kei ta bangmai in ka enkol diing..” chih ka genkhum top mai hi. Ka pasal in bel, “ pi sese dah mai ni, damtak a nau a neihtheih leh, naungek I lamai d’ua himai. Huchi didan in va genpih mai ve ua..” chi’a ana dawng ahi ngei dia, aninawn in ka Indongta-te uh, Lamka lam a kidenna vek uhi. Huaihun ah, Rs. 30000 a ‘demand’ nalak ua Rs. 20000 pia in, nau leng Lamka Damdawi inn a neihsak a, apianphet chiang a laak di chi’n va kihoulem uhi.

Ka pasal, gamlak a sing-at a giakgiak ka sak uh himahleh, atunna gam ka theikei uh. Kiginni khat, a lawmpa hongpai a, amah hong tungngei himhim kei. Alawmpa’ kianga ka va kan chiang un, “ ka zi ki-ensak dia ka zinpih ngai di ahi chi’a, zanhal a innlam hongpai eivoi..” chi’n hon dawng tamai hi. Ka khua uh, gari tunglou ahihman in, khe a gari omna tan paitung angai sek. Gari ka matna zel mun ua, ka tanaute uh kiang a ka va kan u’leh, Lamka lam a zin ahihdan honna hilh ua, ka lunggim adan a omdeuh hi.

Lamka lam a om chi’a, lungmuangtak a ka omlaitak un, ka Pasal’ zineih hong kithang nawn leuleu hi. A 3veina hial ahihman in ka pawna mahmah a, thuaksiam haksa ka sa. Ka lungsim ah, Phamsa Muana Ngaihte in asak, “ Ngaih in sambang khenlou in, singdang siang ah zalta e. Lung ki-awi sa inge ka ngaih. Ngai na pi’n sambaing khen ta’ng. Koplai puanbang senailou, hizong lunggel kisia hiam. Aguk in singdang’ siang zuanta. Lailung dam e Zalmangpha…” chih la hongsuak zungzung mai a, kahtam lohna in hiai lathute ka lungsim ah ka gen duanduan sek hi.

Innlam hongpai uh ahihdan thute ka za ua, ka om didan leng ka theibun kei.  Kei bel, inn ah leng ka omnuam kei a, singpua in ka kuan hi. Ka kingaihtuah nilouh a, lampi ah ka singpuak teng toh kipuk in, ka khawphawk nawnkei. Khua ka phawk in insung ah ka na lum a, ka kiang ah ka tanu ana kap ngiaungiau hi. Ka kiheiphei leh, ka pasal zukhamsa in bench(tutnasau) tungah ana lum a, a zithak ahihleh akiang ah tu phinphen hi. Ka tha chaulai mahleh, ka hattheihna tawp suah in ka thoutou a, ka tanu leng khem masa zozen lou in, ka lawmnu dia hongpai’ kiang lam ka zuan ngal hi.

Chibai buk kawm in, “ ka pasal…keikia in iit hidia ka na kikoih lai in, nang leng n’on itpih a ka kipak. Anuam-ahaksa I thuakkhawm dia, alim leh al leng nekhawm ni aw. I pasal’ omlouh kal a leng gin-om tak a ka omna ahihman in, hiai insung bel ka pawtsan kei ding. Sepsep semkhawm in, neknek nekhawm ni aw..”  chihteng gen in, phaitam inka ah kihahkhe di’n ka pawtsan hi. Ka nung ah, ka tanu in hon zui bilbil  a, ka kihahna mun ah hong kidiik hithit ka muhchiang in ka kideek zou mahmah kei. Ka tanu angpom in, “ ke’n k’on it-it maizen toh maw bawi. Bang doh-ai tui dawnkha ihi tel diam maw, ka theisiam mahmah kei..” chikawm in ka kahkhum ngoihngoih mai a, ka tanu leng kei sanga uangzaw tham in hong kap hi.

Huai zan in, kou nuta lupna khat ah ka giak ua, nupa thakte atuam ah agiak uh. Aninawn in, ka pasal khawdang ah  hoh asawm ngal mawk a, mak ka sa. Ka nu-le-pa toh bangtan a ‘ki-guul luk’ ahi ua chih ka theikei. Azithak toh a zinkhesak mawk uhi. Ka papite’ khua a hohsawm uh ahihdan bel ka haihkei. Ka papite’ khua bel, kou khua apan Kilometer 8 vel a gamla ahi a, gammang leh guam khawng tawn a paikhak ngaihna mun ahi. Ka pasal in nungak angaih lai a, a enkhe kawm dia akiang a va zin ka sawmlai a hon phallou himahle uh, tua nikhat natawm nituang manlou a, azithak in a zuihtheih mawk pen ka ngaitheikei. Hon deihlouhdan uh achiang huntawk mahmah.

Azinkhiat ni un, ka bag(neu) omlou ahihdan ka theikhe guih a, kei leng kisa ngal in ka tanu toh ka nungdelh ngal uhi. Ka papite’ inn ah ana om ngei ua, hon muhtak in “ bang hong hihdek uh e?” honna chi gega hi. ke’n leng, “ ka bag hongla dek, kei leng ka nau in deihsak taka honpiak ahihman in ka iit mahmah, huai honpe lechin ka paikik ngal ding uh” chi’n ka dawng hi. Aman ahihleh, “ nana pailouh di, nana pai ngeingei leh hoihlou di eikha…” chi’n hon gen a, “ na zi lah hinawnlou inga, ka ut leh ka pai kei dia. Na kam a n’on khenlouh hang in, na omdan apan in n’on khenta. I nute tuni a lougiak ahi ua, hongtun hunhun un ka pai di. Himahleh, I tanu zaw gentheitak in na koih mahmah kei di aw? Tanu-tapa n’on nei di ua, himahleh kei toh ita pen zaw hon nawlkhin mahmah ken aw..” chi’n ka gen a, ka mittui khamvual di ahikei. Huchi’n, ka paikiksan vengveng a, lamkal ah leng gamsa lauhuai bangmah ka tuakkha kei uh.

Nitak khua hongmial a, kou nuta bel hehnemtu ding bei in insung ah ka om likliak uhi. Ka tanu ka angpom a, ka khitui luangkangthei di hileh akang khin ding. Korea film, “ One Litre Of Tears” kichi telawi khawng aneepte ahimai. Tui lah haksa ahihman in, tuitawi khawng in ka kuan sek a, ka tanu ka pawkawm keihkuih zel hi(amah kia inn a omsak nuamlou).  Lampi a paikawm khawng in ka kingaihtuah dedu sek a, haizou hial leng kilawm. Thuumna bel tatsatlou in ka neiden phial a, dawnna ka ngah ngei leng ka kilam-en hi. Atawp in, tuisik ka hih apan a hon itden, ka nu leh pa’ kiang zuan dingin thupukna ka lata hi. Koplai Puanbang Senailou Zaw hiven..!! Ka pasal in, puanseloupi a nawlkhin ziakin, kei chuh zatna bei ka himai a, ka kizopna uh guikhaubang tan ahimai ta.

Ka nu-le-pa loukuan hongtun un bel bangmah ka genkei. Ani zing in, tuitawi di’n ka kuankhe nawn a, ka nu leh pa bel meikiang ah om ua, ka tanu bel athou naikei. Ka kingaihtuah chiang in hithei ka sa mahmah kei. Tuitawi dia kuan hizenpi ka kikthak a, ka vante ka sa ngal mai hi. Ka tanu leng hongthou a, zindek hidan in hon koih a, zuih honsawm ngal hi. Meikiang a om ka nu-le-pa’ kiang ah, “ khat omtheihlouhna ah khat leng omthei tuan di’n ka gingta kei. Huaiziak in ka na pai mai dia, inkuan nuamsa leh kipaktak hong hita un aw” ka chihleh, ka tanu in, “ Nunu ken le hon zui di. Ken hon ngai theilua keive nu. Nang, zanlam a n’on zinsan lai a le kei kapkap mai..” honchi tiautiau a, khasiatlouh ngaihna omkei. Ka nu leng a kidekzou samkei.

Sih leh sih, dam leh dam chi’n kongpua k’on kan hial zaw, ahaksa ngei mai. Ka tanu’ kahging in ka bilsungteng a luahdim a, ka mit ahihleh ka khitui te’n a luahdim vekta uh. Ka inn uh kigalmuhna mun a ka nung etkik leh; kongbiang lenkawm in ka tanu kap ngeunngeuh ka galmuh zomah a, ka khase deuhdeuh maimah hi. Kap kawmkawm in gari tunna khua lam ka zuan a, gari hongpai ngak in, Lamka lam ka zuanta hi. Gari sung ah, ka tanu’ omdan kia ka mitkha ah aluaiden hi.

Lamka ka tung in, ka nuneu Damdawi Inn ah ana om a, ke’n leng ka va ompih ngal hi (nikhat ka tawldam zoh in) . Nitak khat, ka phone hong ging a, ka pick-up leh, “ bangziak a nana pai tteitei eita. Mi’n, ana paiken kichi a..” hon chi a, ken leng, “ ka pai mahlouh a, ka pasal lah hinawnlou chin a, koih oh,,na zi’n hontheikha di..” ka chihkhum ek hi. Aman leng, “ na pasal keimah vele…k’on khenlouh pi..” hon chi deidai khempeuh a, ka hehtha suaksim mahleh, lapau theih sunsun, “ Liamsa nunlui ngilhta in, na kawi in mel in thei leh selung liap ding hi e ngaih aw(ngailai mah ka hihchia). Huaiziakin, anglai simluan seelsiam in..” chih ka genkhum a, ka ‘off’ khum hi.

Ka ngaihtuahna ah, Phamta Muana Ngaihte’ lasak ngelhngelh telawi mah honglut zungzung mai a, dalzoh vual di ahikei. ‘Vangkhua lai ah ka leenchiang, gual in bang simthu leel ding hiam? Nang’ aa hilou maw hong chi ding ua, aguk in singdang a hi’ chihpeuh ka lungsim ah honglut thepthup hi. Lamka a ka lawmte’n nuihchiam hon leelkhum maimah di un ka kigingta. Ka pasal lah, midang a hita maimah ahih chiang in, ka lawm te’n, ‘nang a hilou maw’ honchih chiang un, bang ka chi dawn taphet diam maw?

Kum bangzah hiam nung in, ka nuneu’ tate khat in ka tanu hon zinpih a, ka dawr uah hong lutpih hi. Honmuh phet in, “ nunu, ken hon ngailua kei ve..nang hon ngailou maw nu “ chi’n hon pom ngal a, kaplou di ka chih hang in ka kidek zoukei. Apaidek un a utnawn himhim kei a, ka ngawng a hon kawi in, kap huphup maimah hi. Himahleh, a van di bangzah hiam  pia a khemkhia in, bangtan hiam ka va kha hi. Tuni tanpha, ka tanu’ kahging ka bilkha ah a mang ngeikei.

Nikhat, ka piteek uh(inn khat a omkhawm lou; ka paneute’ inn a om) dawr ah hong vaklut hi. Ka kiang ah, ‘ lungkham huailua..innlam hongpai sunsun chiang ua, na lah sempeihlou. Singpua in kuanzek lelah, hongtun chia lumpah deldol. Achang a, mihing suankhe zen a hongpai na hihleh, nasep kuhkal deuh ve..ka chizel a..! Huaikia hilou, a utnalam teng tungsek in, akhenchia a innlam ua vapai. Hong paikik chia, banghiam I genkhak leh, ‘ inn ka theihlouh lah hilou a, mang di hon sa uh maw’ chih hi chetchet mai,  hon chi hi. Ke’n leng, ‘ Pi, huaite chinawn ken aw. Kei leng k’ong om tuung in bangmah ka semtheikei a, n’on kisinsak ziak ua thiltampi siamsa a suankhiat a om ka hi. Pi, ka kipak, hong omlou hileng, tua ka theihteng theilou ding ka hi’ chi’n ka dawng hi.

Ka pi’n aban hon genzel a,’ nang’ omlouh apan sing singkhuah teng bei hulhul. Na lawmte singpua ka muhchiang in ka lungsim ah nangkia hong kilang a, k’on ngai theilua. Na singpuaksa te khawng ka enen mai a, ma melmuhna in ka zangliam zel. Nang omlai hilechin zaw,insak dim a sing kitung di hi a, tua lah apaw di omlouh ziak a leilei ngai maimah. Na singpuaksate abeidek kuan in, khuah bangzah hiam innuai ah ka seel gu a, na mel ka munhzelna singkhuahte khuultum vek di’n pammaih ka sa. Akhenchiang in, na nau(tanu) ka don zel a, angpom a ka kahpih hun leng a beikei..’ chi’nhongen a, mittui bang hong dai-om mahmah uhi ( ka piteek uh ahihleh, ka paneute’n nauneen ahauhzawk ziak ua, huai a va om ahi a; kei ka paitak in ka tanu enkol di’a ka inn ua omnawn dan ahi)

Ka pasal leh a zithak in bel, tu’n ta 2 a neita uh. Kei omlai a apaai pen uh ahihleh, mibanglousa in apiang a, meek in a meeklup thoh uh, chi’n mi khenkhat in hon gen uh ka zakha. Huailou in, ka Pasal ngei leng, ka dawr bawlna ah 2vei hong vaklutta a, a kisiikdan khawng hon gensek hi. Himahleh, suulhei simthu leelnawn ka sawm himhim kei. Ka veng uah leng Saptuam in danpua ah honkoih kei ua, asiang dan in honpom uhi. Ka hinkhua hontheikha peuhmah in hon hehpih mahmah mai ua, Pathian kiang ah leng kipahthu ka gen gige mai hi. Tu’n ahihleh, sum zontheihna omsun chi’n, ‘secondhand’ ka zuak hi. Kei leng ‘secondhand’ himahleng, ka kizuak kei a; van(puansilh-niikteen) kia ahi ka zuak..” chi’n hongen hi. Ke’n leng, numei ettontak leh thupi mahmah ahihdan ka gen a, ‘WhatsApp tungtawn in kithuzak zel ni’ achih ziak a phone number kipia in, ka paisanta.

Laigelhtu’ Lungsung Pan:
Hichibang a thu k’on gelhzel pen, siatna tuamtuamte phoulaak utziak ahi kei. Mi’ tuahsa ngen ahihman in, huaite apan kiventheih leh ziltheih ineihkhak u’leh chihna ziak ahi zaw. Maban ding thei kuamah omkhang, ahihhang in zi-le-pasal di zaw, nu-le-pa’ theihpih leh lemsakna athupipen in koih masa le’ng lampaam sikkha tawmdeuh ding in ka gingta. Ahoih laktheih omte ‘huaiham deuhmai’ a kilaak in; ahoihlou kigenkhate paikhe tawmtawm mai ni’u aw.
3008 – Ka Kipak – 2015