KA PA T.GINZATHANG ITNA
-By Khamkhanpau T.
Inn lam apan phone call hongpai tengin thusia hongen dek uh hitanteh chi in lauthawngsa in ka om gige hi. Ka pa'n sawtpek (kum 2008 vel) a pat heart case aneih hatlouh pih hiaihiai hi. Tua ni, May 19th , 2015 zingsang in ka quarter kiang a ka tut lai in thusia-lasia ka zaknoplouh kigingsa a ka om pen za ding in ka phone message hongging ta petmah hi. Ka et leh maizen, "Pau, boss pa'n honbeisan guih! - KK Valte" chih tuh ka sim kha petmah hi. Tha bang hongbeizung hial in mitkha in ka pa lupna tung a a laitah dingdan bang ka suangtuah den hi.
A sakmel mukha nawnlou ding keita ve chi in poi ka sa mahmah a ka ngaimahmah hi. Ka omna uh a gamlat leh a kawmthuk luat ziak in a luang delh le ung le lapman tuanlou ding ka hih dan uh ka U Khual kiang ah ka gen hi. A sakmel munawn lou a ana vuiliam mai dingdan uh ahita. Ka zi leh ka tapa inle ka kihouthu uh ana za uh ahi ding ua hongthou khia in, "Bangchi... i pa buai sia mo" hongchi hi. Kuamah phawk louh in kou nuta teng, kihehnem ding tuam om lou in avang kim in khitui ka kinul kheel mai uh hi.
June kha pai ding ka chih uh himahleh kin-le-buang in inn lampai ding in kong kisakhia utuh a nak thadah huai tel. Nidang anak batkei tel. Nidang in ngaklahtak in ka kisakhesek ua innlam tunchia hihding bawl ding leh thiltuamtuam lungsim a suangtuah in innlam tunkal akingaklah thei mahmah hi. Tutung in lungsim ah leng bangmah om mahmah kei. Vangkhua ka hongtung ua kelkong ah gari in ka hongkum khia utuh etna ding anak om kei tel. Tanau-lainate ana om sauhsauh ua gen ding a nak om kei e!. Ka sanggamte ka mu a thawmhau chi uh ka sa.
Pa, na honngailua hilou mo,
Bangdia honna paisan.
Ka hongpai dek uh ka chi hilou mo,
Bangdia honna ngaklou.
K'ong pai ding thu na zak chiang in,
Na halhtuan huai hilou mo,
Bangdia tua nana ihmut det.
Pa, k'ong pai dek chiang un n’on awlmoh theilua hilou mo,
Bang dia tua pilvan ding dan thu kamkhat lel le honhilh lou.
Lamkal ah "Koitan n'ongtungta ua le?" chi'n ,
Ngaklah tak in n’on kankan sek hilou mo,
Bangdia tua khatvei bek honphone lou.
“Bang meh ka na huan ding ua” chi’n,
N’on dong zel hilou mo, Tua bang dia hondong lou.
Pa, k’ong tun ding uh ngaklahtak in n’on na ngak zel hilou mo,
Bangdia tua honna vaidawnlou.
Kelkong ah ngaklahtak in nana ding sek a,
Tun lah na mel muh ding om kei,
Inn kongtual k’ong lut ua,
Na mel muh ding lah omtuan samsam kei.
Nidang in innsung k’ong lut chiang un,
Ka vante nonna dawn in non na velsak zel hilou mo.
Bangdia tua vel dia hongthou khe lou.
Thumna in kipahthu non genpihpah sek hilou maw,
Tua kipahthu hongenpih lou ding maw.
Room sung ah om din ka hongingta a,
Ka hongzong a, Na lupna tung ka va en a,
Lah nana om nawn kei a.
Na honngai lua in na honngaklah lua hilou mo,
Bang dia honna paisan, honna ngaklou maimah e!
K’ong tun chiang in gennop-saknop na hau theilua hilou mo,
Tutung in mo daidide anana om.
Dotnop, theihnop, na hauthei lua hilou mo,
Tua bangmah donglou hial in mo nana om.
Houlim na ut theilua hilou mo,
Tua mo bangmah genlou kumlou hial a na om.
Na tupapa mu utlua na chi hilou mo,
Na mounu, na tupapa mo nana vaidawnlouh.
“Pupu pupu” chi a hon mu utsam ding hia mo,
Nang na om ziak in inn lampai anuam a angaklah huai sek.
Tutung kimuhtuah dan zo alamdang lua.
Kivaidawn dan a lungkhamhuai tel.
Na tutsekna mun ka en a,
Phaitam a na nisalum awina mun ka en a,
Huansung a na gamtat sekna mun ka en a.
Ka etna peuh a hawm ahi.
Na mel ka muhtheih om sun,
Na vante ka en a ka honngai lua.
Na khutsuakte ka mu a ka honphawk lopetmah.
Na kivial heina innsung inn pua ka en a,
Na mel ka mu a himahleh mitkha lel ahi.
Ka nu na ngai in na poimoh in na samsam sek hilou mo,
Tun kamkhat bek samlai ve,
A lungsim bilkha a na aw gingging lai dei ve.
Ka nu amah kia a na nawtsiat thawmhau lolou ding hia.
Ann nek mehlimtak ka bawl ua,
Khitui naptui toh ka meh uh.
Annkuang ka hon-um ua na panmun a awng.
Ann lim mehlim ka meh ni un,
Na duh leh lunggulhte ka nek ni un,
Ka honphawk in ka honduhsak uh.
“Mehlim-buhlim, akhum -a -al nekzoh hun a
Sih mai ding zo ka utnai kei” na chi hilou mo!
Bangdia tua mehlim-buhlim, alim-a-al,
Duhduh leizoh nekzoh hun a kha na kiak maimah.
Na duhduh leizou samta i hi Pa,
Hongthou in hong ne in.
Na duhduh na lunggulhgulh I lei in I ne ding uh.
Pa, k’onngailua k’onhehpih lua, apoitel sihna.
Melmu nawnlou dia kikhenmai zo.
Sihna zaw Toupa thupi dan kilatna ahi ka chi mai.
K’ongtun ma un sep ding poimoh nasak luatte,
Gelsa in na na koihzel hilou mo,
Tuate semkhawm lou ding maw.
Septuak nasakte ka nu ki’ah nana genna maw.
Honsep khiat sak khit vek ding ka hi.
Khamuangtak in om in.
Hoh nopna phaaknopna gelsa in nana neisek,
K’ong tungchiang in k’onva phak pih sek hilou maw Pa,
Tua phaaknopna hohnopna gelsa neinawn lou na hi hiam.
Doctor leh mi lunggulh na neihte kiang,
K’on va phakpih sek hilou mo.
Damdoi na gintakte I leisek hilou maw.
Tua lunggulh gintak nei nawnlou na hi hiam.
“Miten hausakna ding zong a abuailai ua
Ei damna ding zong a buai” na chih ka phawk gige lai.
Nang zaw na hampha lota, damna na ngahta a.
Na muanpen Toupa kiang ah na khawl tawldam ta a.
Leitung zaw hamse gam ahih taktak dan na gen.
Toupa kiang na utdan leng na gen.
Innten louten, khosak, neih-le-lam nei in,
Kipahni nopbawl ni, lohchinna hongtung leh leng,
Nang tellou in kipahna a kim kei ding.
A lunglut huai leh a thanop huai bangmah a om kei,
Nang omlouna nung ah zaw.
Bangkim ah ka honngai in ka honpawk gige ding uh.
Mi’ lak ah, “Hiai ka tapapa ahi” chi in,
N’on suang in, n’on kisakpih thei mahmah sam hilou mo.
Tua honmuanglou honsuang nawnlou na hi hiam.
Bangmah genlou hial a n’on na taihsan mai, Pa.
Tuma a ka kuandek a mangpha-painuam I kikhaak,
Huai mo I kikhaak tawpna, I kimuhtawpna ahih maimah ding.
Thangvan tualnuam ah honna dawn in aw Pa,
Mangpha kichi nawnlou din.
Nitak lupdek chiang in
Ka om kim leh kimlouh uh non kansak hilou mo,
Tua kua om a kua om lou, kua hongtung a kua pawtlai,
Chi’a honkan ding omnawn ken chia.
Zankhang kholakpawt I hongpai in,
Ihmulou hial in nana om a,
Inn I hong tung in min in nonna sam a,
“hongpaita mo bawi” n’on na chi a,
Tun kuamah honkan honlunghimoh ding om nawn ken chia.
Na Bible tang deih mahmah te lak a khat
“Ka belamten ka aw a za ua…..” chih ka pawk gige.
N’on thuhilhna, taihilhnate ,
Chimtakhuai mahleh zaknophuai lai hinatel e pa.
Nitum toh kiton in na room ah,
Toupa kiang kipahthu na genzel.
Zingkhang beltak in koute adin,
Thungetsakna na nei zel.
Pathian thu na deihdan thupi lua ka sa.
Pa aw mipiltak na hi chih kon thei.
Na thugente a dik a a hongdik tou zel ding hi.
Innten louten bangmah thupilua hon notsiat zou na kisa kei,
Hiai tan a non tun ding thupi lua na hi.
Leigou sang in Pathian thu leh THUGOUSIAH na hon nusiatte,
A poimoh pen leh Thupi pente ahi.
A theisiama a zuisiama a zangsiamsiam pen tuh
A hampha pen ka hi ding uh.
N’on khotuah a n’on duat mahmah,
N’on it mahmah ahi chih ka thei uh.
Miten “nouzo na Pa’n hon- it khol ahi” hon chih uh a dik ahi.
Midangten a tate uh a it dan uh sangmah in,
Nang na tate na it dan liankhol abang.
Nang mitheih na hau a,
Na lawm na vualten honngaina uh.
Hongpawt - hongveh ni un
Kholhdan siamtak in Houlim tuitak in na om thei uh.
Nang’ omlouh nung ah kua hong dak ding a,
Bangthu bangla houlimpih ding ka hi ua.
Nang ziak in beh-le-phung I nei ua,
Deihsaktu tanau-laina, inveng innkiang I nei (I hau uh)
Nang omlouh nung in bang k’ong chi ding uam mo.
Thugen-lagen na siam a, thubuai-labuai genveng dan na siam
Thil na tuaktam a theih na hau hi.
Tuate tuak le ung kou bang chi gending ka hi ua.
Ka honngai mah ding uh mo huaini chiang in.
“Na pa om hileh zaw mo!” ka nun a chi ding hi.
Na thugen- thuhilhna te a dik in a tang ahi
Chiamnuih bawl leh gen na siam
Nui siausiau in chiamnuih genkhawm lai le hilou mo Pa.
Pa, na tung a kuapeuh Insak-inkhang, tanau-laina
Saptuam khosung, veng leh pam
Kua hiam in nopmoh sakmoh aneih leh
Ngaihdam ka na ngen ding.
Tun na Kha khamuangtak in om henla,
N’on thungetsak te Toupa deihlamtoh kituakte,
Ka tung uah a vualzawlna in honvuk hen.
Toupan na kha alak tak ngal leh,
Kou lei a na notsiatte
Thuakdan siam din a Khasiangthou in honkhamuan hen.