Luankhi Nul Nawn Kei Ning - I

George TonsingPhalbi zingkal ahi a, vot mah mah hi na pi in sing chih di ka neih louh ziak un khovot hichiin ka pum thuak mai uhi. Puan lum silh ding chi leng lah a lum ding le kinei zou lou a hih chiang in ka lup na ua ka unau thum toh kanu toh ka lum tiptep mai uhi. Kapa hon paisan nung kum nih di bang ching ta hi, huai a kipat ka zawng leh ngau hong kipan hi. A ziak bel kapa loh sa ngen ne kahih na uah amah hon omlouh tak in amah bang a zong hat ka omlouh ziak un ka hon zawng zaw uhi. Huai sim louh inn veng, inn pam te muh sit leh pampaih in ka om uhi. Hiamhleh kanu chih tak na leh kuhkal na toh nek ding khop ka ngah veve thou uhi. Sun chiang in ah ka nu ka huh louh kaal chiang un skul ka kai louh chiang bang un ka unau thum te toh taang a vasa beng ding leh vasa thaang kam ding bang in ka kizui zeel uhi. Mite’n ka unau in hon sim moh thei mah mah ua, akhen in pa neilou te bang a hon chi ua, huai chiang bang in ka heh a suak mah mah a lah akhat lam ah ka khasiat a suak thei mah mah mai hi a ziak bel ka ut mawng ua pa neilou ka hih ziak un, himahleh  pa neilou mah ka hih man un a puak dan ka siam thoh mai uhi. Kanau te ka thu hilh zel a miin hon simmoh mah leh gilou gilou a thuk het lou ding in ka thu hilh zel hi. Nikhat skul kakai na uah ka inn kiang te uh nau pa in ka nau a hong vua a, kei leng heh lua ka hih chiang in kenle kana vo thuk kha mawk hi. A huchi leh inn ka pai tak un bang chi gen a diam ah anu ka inn uah hon phuul hi. Ka nu nuthoi, mi du dak lou, leh mi mai mai a hong chi a, nou mi mai mai in kou nau na na khoih sak him him chi in ka nu kiang ah hon phul hi. Ken leng kanu kiang ah aman kanau a vuak ziak a ka vuak ahi chih ka hilh a, ahon thei siam mah mah hi. A miot tui pawt kawm in hiai a hon chi hi “ ei dik in dik tawk le le mi muh a akhial kihi gige ahi” chiin a hon hilh hi.

Hun leh nite pai hat mah mah mai in kum nih bang hong pai khin a a huchih leh ka khua ua skul om ah ka kai thei nawn ta kei hi a ziak bel ka khua ua skul om pen ah pawl nga tan chauh om hi. Kei pawl nga ka pass toh kiton in ka kai thei nawn kei hi. Huchia a hong om tak in ka nu in Lamka lam a om ka paneu te kiang a om ding in hon gen sak hi. Kapa neu in leng aw hon chih sak pah a ka kipak mah mah hi. A leh lam ah inn a om di te ka ngaih tuah khak chiang in kho ngaih huai kasa mah mah mai hi, ka naute lah hai lo lai uh ka nu le pan pih thei tak tak nailou, kei a pan pih thei pen in pawt san di ka chih chiang in ka ki oi thei kei hi a hin lah ka laisim lak loh lua ka nu in hon chih zel chiang in lah ka nu thu seel ding leng ka ut tuan sam kei hi. Huchia ut lou pi pi in ka nu ka nawlh bawl bawl a, kei om kei leng nou bang zuak di ka chi zeel a, kanaute khong le a kho ngaih huai lo voi khong ka chi hi. Huai ka chih phet in ka nu in Pathian in hong pan pih dia bang mah ana chi lou di ka hi uh nang lai hoih tak in na va sim dia ei insung hong nawp zawk sem na dia a hak le thuak masak ngai ahi a hon chi hi. A nitak in ka nu in ka vante ka bag ah hon guang sak a, bag dim nih mah mah apha hi. Ka vante khong guang zoh in ah kon lumta uhi. Zingkal khua hong vaak a ka pai na di hun in hon naih hiai hiai hi. Kei lah lin mah mah hi na pi in a lin lou dan in ka nui sel sal hi. Ka nu khasiat di ka deih het kei hi. Ka pai hut dek tak in ka nu in thumna hon neih sak a huai zoh ka nau thum te toh station lam manawh in ka hong paita uhi. Huchia ka hon pai laitak un ka nau neu pen pen in “ Uu ei nang hong zin san di na maw, kou miin hon sim mawh lolou di hia, hon zin san kei ve a hon chih tak in ka kha siat tha a hon suak lo guih a ka mit tui a hon pawt hi. Ken leng ka nau kaing ah kei a zin di hilou kahi nau ei kei maw lai vasim di ing a huai chiang a officer hong pang di kahi huai ngim na a hon om louh san dek mai mai kahi chi in ka khem hi. A hin lah kei ah kidek zoh na a om kei a ka nu leh ka naute ka muh chiang in ka kha siat tha suak in ka mit tui a hong pawt pawt nak hi. Ken leng ka nu kiang ah “ Nu ei ka nau te tohj hoih tak in na na om di uh aw Pathian in hon om pih lodi ahi” ka chi a aman le “ Nangle pathian in hon ompih henla hong gah suah tei tei din pan hah tak in hon la in aw, inn kuan sung kinepna nahi” chih toh mangpha hon khak hi. Huai zoh in khitui nuul kawm in ka nu leh ka naute inn lam paita uhi. Ka nute pai zoh nung sawt lou in ka bus di uh hong pai a kei leng ka bag te la in bus sung ah ka hon tuang ta hi. Lampi hoih louh toh gari bang a ki sing ni louh mai hi. Bus sung a ka tuan lai tak in ah ka lung sim ah “ka nu te lou kuan ta di uh hi a, bang a chi di uh aw” chih khong hong piang hi. Huai lou in lah Lamka a ka pa neu te kiang om dek tawk hi leng le a nupa ua ka om di hon phal na uh adiam, ka paneu hi tawk lele a zi pen mi tuam ahih man in chih khong ka ngaih tuah hi. Lampi sau sim ahi ding a ka tung hak mah mah mai uhi, tung ding i ki sakchiang in kitung khe thei mah mah lou hi. A tawp tawp in Lamka a chih uh ka hong tungta hi. Ken leng ka tuan man ka bahar pia a ka pai dek leh a conductor pa in hon sam kik thak hi. Ken leng  bang a di aw chi in kava naih phei pah mai hi, a kiang ka tung tak in bang di a  U ka chih leh na bag man te na hon pe nai kei bag nih tak hilou maw, tam a tam thei lai zaw mah khut a toi thei le hilou hiai a puak man om di ahi hon chi hi. Kenle sum tawm nei ka hih man in U ka sum neih in hon daih lou a khat man chuah hon pe leng hi thei lou di hia ka chih leh hin driver pa toh vaki hou ua chi in driver pa kiang ah a hon sawl ta hi. Kenleng driver pa kiang naih peih pah in Pu ka sum neih in hon daih lou a bag puak man di pen chi luai luai a ka gen leh aw le poilou hi thei mah hi chi in a honna san sak pah vang lah hi. Kei leng kipak lua ka hi di a ka kha siat tha bang a hon suak mawk hi a ziak bel ka theih ngei le hilou in honn aheh pih lua a hih chiang a. Huai teng ka sai zawh in kapa neu mun khat ah ka hon ngak char char ta hi. Ka paneu office kai a hih ziak in ka nuneu in hon pi hi. Ka nuneu in hon pi tak in hoih tak tak in hon hou pih hi. Na hon paithei na maw? Buaina na hon tuak kei maw chi khawng in na gim hia khong le a hon chi hi kei leng ki pak tak in a hon dotna te ka dawng vek hi. Ka lung sim ah ka kipak gu mah mah mai hi a hang bel kei na kilametna sang a thupi zaw in ah honna vaidawn uhi. Ka paneu ten ahih leh ta nih nei ua numei khat leh pasal khat ahi. Ka nuneu hon hou pih dan te khawng nuam kasa a huchi den ding in ka koih kha pah mai hi. Ki neu lel lai a hih chiang in bang mah ki hisap thei lou a hih chiang in. Inn ka hon tung tak in ka vante ka room di a ka koih lut khit in a tate u toh hon kitheih tuah sak na hon bawl a, amau min te ahih leh sangboi leh nenem ahi. Huai ka hon zoh tak un ka nuneu in in kiim taam lota na hah siang pah ngai in teh sonboi a hon chi a ken leng amasa a hon hou pih dan toh teh in ka dawng a nuneu ka gim lolai zing chia hih leng hi lou maw ka chih leh ka nuneu a heh chih tak in hon heh a hiai mai mai na hih peih kei pah in chi in a ho tai zial zial hi kei leng khasia kisa in ka kap leh kap lai koh tagah pa khong hon chi hi. Station a hon hou pih dan te toh ka teh kak chiang in kikhai kasa lua hi. Kenleng huai zoh phet inn kim te ka khou siang pah hi. Huai khou a ka om lai tak in ka paneu a hong tung chet a, nasep a hon muh tak in, bang dia sonboi na sem sak u eh tunio a hon tung pan hilou a maw a hon chih leh ka nuneu in hah ken i chih leh va hah tei tei hi ven hon chita hi. Huai ka hah khit phet in ka paneu toh tom chik ka hou lim ua ann kon neta uh. An ka hon nek un tuh ka nu neu in a tung huum teng ka kuang ah a hon thuuk hi kenleng bang mah gen tam selou in ka ne suk mai hi. Ann ka nek zawh in ah tv sawt lou ka en a huai zawh in ka lumta hi. Huchiin ka hun ni masa ka hon zang bei pah ngal hi.

Zingkhua hon vaak a ka thoh leh ka nuneu le a hon thou a, ken le a mit mei ven na in ann khong, meh khong ka hon huan ta hi. Ka hon huan tak in i huan pat na ahih chia neng chik khong min lou a hi ding a an nek in ka nuneu in tuban an na huan chiah pil vangta ou ho chi hi. Ken leng aw le chih toh ka thuah hi. An ka nek zoh un ah ka paneu in tuni in na nuneu toh na skul kai na di nana en di uh aw a hon chi a ken le awle ka chi hi. Huai nung sawt lou in ka paneu kiang ah paneu nang toh hithei lou di hia ka chih leh ka nuneu lung lou lam hi kha a diam ah kei hon muang ka leh hoh pih aw ken ka hoh pih kei lo di hiai son boi mawng mawng bang kisa a singtang a hong kipan hilou a maw hon hichi sim mawh vial chi khawng in a hon hang zial zial hi. Kapaneu in lah bang mah gen lou in na nuneu toh ana hoh mai ua kei man theilou di hi veng aw a hon chih toh kuan khiak a thuah ngal hi. Huai zawh ka nuneu kiah ngaih dam ka ngen a, huai khit in skul zong ding in ka hong pawt kheta uhi. Skul ka hon zong chiang un ka nuneu in govt. skul hoih lo khol lou khat ah hon admit hi. A skul bang lei a kizuut ngen teacher nih leh thum khawng chauh om na ah hon khum ta hi. Ut huai khol kei mah leh amau hon chawm ding a hih ziak in kinial thei lou hi. Huchiin inn ka hon paita ua, ka paneu leng office hong tawp baih in inn a ka kisutuah uhi. Ka paneu in ka skul admit na khong hon kan a ka gen leh a nupa un hon ki nak loh uhi. Kapa neu in govt. skul a admit hoih salou a hih chiang in ka nuneu toh hong kina ta uhi. Huai hong kinak tawp tak in ka nuneu ka kiang a hong pai in nang mipa ka innsung suse dia maw na hong lut nap sakei hial ni teh. Na inn lam ah opai kik aw khong hon chi hi. Huai nitak chuh an leng ka ne kei a zan kho vak in ka kap mai hi. Ka lungsim a ka nute ka ngaih tha bang a hon suak a ka mit tui te ka nul hi. Ken ka nuneu huchi lawm lawm di dan inle ka ngaih tuah ngei kei him him hi.

Skul kai ka hon panta uhi. Zingkal a ann huan ngai, tui khai ngai, meh huan ngai puan leng a om chiang a sawp ngai lai sim na hun di leng a ki nei kei hi. Huchia kipang kawm kawm a buh hiam meh hiam neng kha chik hih khelh a om leh tai leh vuak ki tuak hi. Lai sim dia hong pai himah leng laisim na di hun man leng ka nei mah mah kei hi. Exam te ah bang pathian pan pih na toh fail lou in ka pass tou thei thei vanglak hi. Himahleh haksatna theih phak louh tawp khawk ka tuak hi a ziak bel inn na i sep toh i laisim na di toh hun hon kidaih thei kei hi. Skul kai lah ki ut mah mah a hih hang a kai louh ni bang tam a tam thei inn a hih di poi mawh om ziak a. Ka nuneu in a tate bang mah him him hih sak ngei kei hi kei kia in inn na sem hih di om leh hih. A zun a ek uh ken ka siak vek mai hi. Aki duat ua nek ding om le leng kei a di a tuam a hise hi himah leh ka paneu om chiang in hoih tak n hon bawl zel hi, huai thei lou in ka paneu in ka nuneu a phat thei mah mah lai zawmah hi. Skul kai lou hun tam nei lua ka hih chiang in absent fine ka hau mah mah hi. Nikhat absent fine ka hauh luat ziak in hon sawl kik uhi, inn ka tung tak a ka nuneu kia ka gen leh nang mipa skul le hoih kai ngeilou hi ve chin nang le nang nakisung kei dia ken nang thil teng hon sung sak tha hah lou di, nanu na hon sa a hia khong hon chih khum zial zial hi. Kum kim bang hon pai ta a, kanu laithon khong ka khak zel a himahleh ka haksat na khat vei mah leng ka gen kha ngei kei hi a ziak bel ka nu lung gim di leh hon lung hi mawh luat di ka ut louh ziak in.

Kumkim exam ka hon bawl uhi chih leh bu khat in ka hon fail ta hi. Ka hon fail tak in ka nuneu in hang chih tak in hon hangsan hi. Tu ban na fee leng ka sung nawn kei di nang leh nang nakisung vek di, a fail te khong ka chawm nuam het kei a hon chi hi, huai a hon chih tak in ka lung a liap mah mah mai hi. Kei ki lawh di hi leng le kua mah ka theih la om lou a ka fee te khong bang chi sung ta di chih khong ka lung sim ah hon pawt hi. Ka nu ka ngaih luat tha a hon suak a amah toh om leng hiai bang tuak lou di hing a chih bang ka lungsim a hon pawt hi. A bang bang hi leh ka in kiang ua nasem khat om hi a huai kiang a va gen leng houh hon na panpih theih kha di hia a chih ka lungsim a hon pawt khia hi. Huai ni zan bang ka ihmu thei hetkei a kakingaih tuah kha den hi. Zingkhua vak di leng ka ngak lah het kei hi lah zing khua hon vak lou thei lou hi. Zing khua a hon vak ta ngei a ka thoh phet in ka inn kiang pa uh kiang a na na sep na ah non ton pih thei diam ka va chi a aman leng kou mi kakim uh a hon chi a huai tak in chuh ka lung a liap gai vek hi, hiamh leh ka inn kiang pa un ka lawm te kiang khong ah kon na kan sak di hon chi thak leh ka lung a nuam tuam mah mah zel hi. Huai khit in ka inn uah ka pai phei leh ka nuneu in zingkal kal a mi inn a bang va hih eh hon chi pah ngal a, kenle va hoh mai mai ka hi ka chi hi. Mi inn khong a pawng hoh hoh di nasa a hia chih toh hon thuah ngal hi ken le dawng tam het lou in inn sung ka lut san a buh leh meh khong huan kava kipan hi. Kumkim khit nung chuh skul ka hoih kai deuh ta a lawm bang ka hon nei samta hi. Ka lawm pa min a hoih leh khamboi ahi. Khamboi in ka hinkhua a hon thei a a hon hen pih mah mah hi. Skul a sun chiang in ann hon pozel a huai khong a hon nek pih zel hi a ziak chuh inn a ann ka kham ngei louh a hon theih ziak in. Khamboi toh kakithuah thei mah mah ua ka inn uah leng a hon hoh zel a, ka nasep khong a hon pan pih zel hi. Skul a ka om lai siah chuh na sem lou kahi mai hi inn a ka om nak leh na sep di om den hi, laisim na di hun kichi te a om kei hi. Lai ka sim nuam thei mah mah a skul ka kai chiang inn off period te bang a hih kei leh break chiang bang in kimawl hetlou in ka lai te kasim mai hi. Huchi kawm kawm in ka pang zel hi. Ka lawm te gen taak louh ka inn kiang te khong unleng a hon heh pih thei mah mah uhi. Kiginni te suti ka hih chiang un huai hun te kiloh na in ka zang zel hi. Kha khat in kaal khat ka kai kei gige hi huai sung a ka tup chuh ka fee di loh khiat di chih ahi. Mite inn va zuut a hih kei leh dai len buk tou bang khong in ka kuan zeel hi.  A khen chiang bang in kei kia om zaw leng zaw nuam sa zaw kha di kahi chih ka lung put khong ahi nak hi.

Hun te kei lam ngen in a om hi ka chi lou thei kei hi a ziak bel ka hih na lam lam ah ka lam zang a pathian pan pih na toh laite bang ka sim tou zom theih thei vang lak hi. Kum tawp lam bang a hon hita a ka fee te kha khat sung nailouh in a om hi. Exam lah nai mah mah ta  ahih ziak in ka principal pa kiang uah kava pai a “sir ka fee kha khat ka sung thei naikei a exam hon bawl sak mai un exam zoh chiah ka sung vek na di” kava chih leh a ut kei a himahleh ka om dan te khong ka gen chiang in a hon exam sak ding in hon phal sak ta hi. Kum tawp exam ka hon bawl a laileng kidaam lou hial in ka hon sim a inn sung nate hih kawm mah leng le ka hih kawm kawm bang in ka sim gui gui sek a huai ziak bang in taai ka thuak kha nak hi. Exam te nawp kasa thei vang lah hi. Ka hon exam zou ta ua ka zaang khai tuan mah mah hi. Kiloh ka hon pan nawn a ka fee te sung na ding in, pathian panpih na toh kiloh na di bang ka mumu thei vanglak a baan a mite hehpih na te ziak in leng kiloh na di ka mu thei se hi. Exam result te suak na di hon nai hiai hiai nawn ta hi. Ka diip bang a kothei mah mah a ka fail kha di aw chih bang ka lung sim hon luah pi pen ahi. Zingchiang a exam result suak di hileh a tunitak bang in ka ihmu thei mah mah kei hi. Ka pass di aw ka fail di aw chih chauh ka lung sim ah om hi. Zingkal a hong hih phet in kuamah thoh ma in result en ding in ka kuan khia hi. Skul ka tung phet in result board kava en pah hi, a tung a bang pan ngam jejen lou in a tawp na lam a pan tou tou leh vang phat huai tak a a khatna a ana om hi. Kei leng kakipak lua a a mun ah thumna ka neih pah hi. Huai tak in kipak mah mah in inn ka pai ta hi, ka sung kuante leng ana thou ta ua amasa pen in ka paneu ka hilh a huai zawh in ka nuneu ka hilh hi. ka nuneu ka hilh tak in nasem lou zen a sim na hih chia a khatna bek na tung louh a maw chi in hon hou hi kenle ka pona lomah mah hi a ziak bel theih tawp suah a inn na kisem a sem lou hon chih ziak in ka lungtang a hon suna mah mah hi. Ken leng bang mah gen tam lou in ka room a ka pai san a a guk in ka kap nilouh hi. Huai ni mah in laithon ka gelh a kanu te ka kha a ka exam na a akhat na tung ka hih dan khong ka hilh hi. Huai khit a pan kakiloh nilouh a inn pai ka sawm hi. Ka nuneu kiang ah christmas inlam a ka zang nuam ka paithei diam ka chih leh na ut leh kipai lel tak ve kua ngaih lah hilou chin a a hon chih khum geih hi, kei leng kisuang lah kawm kawm in ka kipak ka chi hi. Huan  inn lam te kiang a christmas zang dia hon pai di kahi chih ka hilh hi, honna pi ding in leng ka chi hi. Huan chuh inn lam pai ding in ka hon kisata hi, naute van di khong ka lei sak a, zinpak ding in chikhum bawm khat ka puak di chi in ka lei hi. Kapaneu te inn nusia in ka inn lam uh manawh in ka hon kipan kheta hi. Gari a ka tuang hun in inn tung kaal ding bang ka ngak lah mah mah mai a, kanau te bang ka mu nuam mah mah hi. Ka phur luat ziak a diam ah gari bang hat a hat in ka thei a ka tung pah uhi. Station ah ka nu leh ka nau thum ten honna ngak leilai ua ka muh tak in khasiat na toh ka pum dim a kap lou ding ka chih leh ka kap kha a, ka nu in bawi hon kap ngal kei ve ei kipak lua i ngal e i hon muh a hon chi hi. Inn lam ah kon pai ua, kanaute van di ye khong ka puak ye ka piak leh a kipak thei mah mah uhi. Kanu in a nawp hia a hon chi a kenle hi nawp mah e nu ka chi hi. Huchiin christmas nuam tak in ka hon zang uhi.

Christmas leh kum thak khong ka hon zat zawh un ah lamka lam ka kik hon hut dek nawn ta a ka lin mah mah zel hi. Kanu kiang a kei kia in inn ka luah di ka chi a aman le bang ziak e nuam salou maw na paneu te kiang a hon chi a kenle huai chi dan le hi tuan kei kei chauh in om leng ka ut a hi ka chi hi. Aman le aw le nang chih dan dan ahi mai kei dia a hon chi hi. Lamka lam ka pai dek in ka nu kiang ah “Nu officer ka hih ma teng inn lam hon pai nawn lou di kahi aw” ka chi a, ka nu in le bawi i hon munuam lo kei di mw a hon chi a, kenle nu ei kenle hon mu nuam lou hilou ka hi himahleh ka lohchinna dia kon pai pai kipha mawh lou ahi ka chi hi. Lamka lam ka hong zin ta a, ka lawmpa khamboi nu leh pate panpih nate toh ka inn luah di uh ka hon muta uhi. Huai a kei chauh ka om hi. A bul tung in haksa kasa sim mah mah mai hi, hi leleng hun hong pai zel in ka haksat nate hon kiam deuh hi. Skul a admission bawl dia kava pai leh ka principal pa un honna sam a kei leng kava pai leh “ Sonboi nikum a khatna na luah ziak in kum kim tan na skul fee a thawn di ahi admission le a thawn di ahi hon chi hi. Kei leng kipak lua in ka principal pa bang ka chibai hi. Skul kai ka hon panta uhi, ka paneu te inn a ka om sang in le ka hoih kai thei zaw a lai leng sim na di hun man ka nei zaw hi. Skul ka kai louh chiang bang in mi dai leng buk hah khong in ka kilawh zel a huchi in tampi pi ka loh khe zel hi. Huai te in ka inn bahara te ka sung zeel a ka skul fee di a ban ate ka khol zel hi. Huchi in kumkim hon hi man nawn a ka exam na uah khat na mah in ka hon pang nawn a huai ziak in a kumkim om teng leng ka skul fee a thawn nawn hi. Huai kum chuh skul fee k sung kei hi, a thawn ngen in ka kai hi.

Kum te hon pai zel in kum nga bang hon pai ta hi.Kum nga sung bang ka sung kuan te toh ka kimu ta kei uhi. Ken ah pawl sawm ka sim lel le lai hi. Huai kum nga sung te ah skul fee khat vei mah leng ka sung kha kei a, a thawn ngen in ka kia hi. Pawl sawm ka hon hih tak in ngaih zawng ka hon neita sam hi. A nu ten hon deih sak ua ka laisiam ziak le hi lou in ka mihin zia a hon theih ziak un. Kikim ahi a amin ken hi kimboi chi ngen in ka sam hi. A inn ua ka hoh chiang bang in ann ne sa ngen in ka pai hi. Amau leng hon deih sak ua, kou leng kaki ngai bok uhi. Kenleng nop kasa tuan mah mah hi. A inn uah om pih bang mai in a hon nei ua ka giah louh chiang bang in leng an ne sa in ka pai tei tei hi. Kimboi toh skul khat a kai khawm ka hih man un ka lai te bang uh ka theih louh te bang u leng ka kihilh thei zel uhi. Nikhat skul kai tawp inn lam a kapai lai tak in kimbawi pa toh lampi ah ka ki tuak ua ka hou pih leh aman le hon dawng a ka inn luah na a ka ton lut pih a huai ah singpi khawng dawn sak in ka om leh hon kha sia in hon kap a, Sonboi ka hon bawl dan te ka kipak lua chi in, ka inn uah na hon om diam a hon chi a kenleng huai ngai kasa kei e pa ei kei leh kei leng ka ki chawm zou lua ka chi a. Aman le huai thu hi lou ahi ka inn ua na hon om di ahi a hon chi a ka nial thei kei hi. Pawl sawm ka hih kumkim in ka inn ka suan a, kimboi te inn ah kava om hi. A nuam mah mah mai ua puan lah sawp ngai lou kimboi in sawp a kei hih chuh inn kim hah khong ahi hi. Lai hoih tak in kasim thei zaw lai di. Pawl sawm first division in ka pass hi. Ka nute toh laithon ki tat sat lou in kaki khak tuah gige uhi. Huai ban leng ka sunzom tou a class 12 leng first mah in ka zou hi. Huai zoh in BA ka hon la tou hi. Post graduate ka hon zoh in ah civil services ah exam kon sawm hi. Huai a exam na ding in sum tam a lut chi tuak sim hi a ziak bel coaching khong laak ngai ding ahih ziak in kei leng tawp kik ka sawm mai hi. Huchia ka om lai tak in kimboi pa in hon tosawn in ken kon pan pih di na exam nuam leh exam di na hi hon chi a kei leng kipah na toh ka mit tui bang a hon pawt hial hi. Civil service chuh ka hon exam ngei a huai a lochinna thupina tak ka hon ngah hi. Ka exam na uah IPS ka hon ngah hi. Ka ngah ka theih phet in Pathian kiang ah kipah thu ka gen a, huai zoh kimboi leh a nu leh pate ka hilh hi.

Huai ka hon ngah tak in mipin hon loppih in nidang a hon musit mah mah u leh nau, ka paneu ngoih ngoih na ngawn te in leng hon kipah pih in hon lop pih uhi.Nikhat chuh skul function khat a chief guest in hon pang sak ua ka speech tuh hiai bang ahi
“ Naupangte aw nu leh pa thuman kan a hoih om lou hi, ban ah kuh kal na ki tasam hi. Kuhkal na leh chih tak na ei Zomi sung ah poimawh mah mah hi. Huai ziak in ka hon hilh thei sun ahih leh kuhkal tak a pang a pathian phawk kawm ding in hanlung chiam thak ni. Kei hon en un nidang a haksa kana tuah nate, luankhi ka nuul nate leh kana kuh kal nate ziak in hiai tan ka tung hi. Kei ana kuh kal lou in ah pathian an phawk kei leng hiai tan tan tung ding in ka kiging kei hi. Huai ziak in Luankhi ka nul nawn kei ding a hinkhua nuam tak in ka zang ta ding. Kei bang bang a lohching na ut ua leh kuhkal leh pathian phawk kawm in hon gam tang un”Huchiin ka speech ka zou hi.Hun te hon pai zung zung in ka na di teng khong , training teng khong ka zawh in ka kholam pai ding in thunei te kiang ah ka ngen hi. Ka ngetna bang in hon phal sak uhi. Kanu ka chiam mah bang in IPS ka hih khit nung in ka kho lam a ka pai kik a, ka sung kuan te ka pi khia a Lamka sang a thupi zaw leh khopi zaw Delhi ah ka om pih den ta hi.

.
© Copyright 2024 - ZOGAM.COM. Designed by NemaGraphy.